Afganistan’da yapılacak parlamento seçimleri
Afganistan’da yapılacak parlamento seçimleri
Afganistan İslam Cumhuriyeti, Cumhurbaşkanlığı sistemine sahiptir. Parlemento, yani Milletvekilleri seçimleri, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden ayrı olarak 5 yılda bir yapılıyor.
Afganistan’ın siyasi yapısını, devlet kurumlarının yetki ve sınırları başka bir makaleye bırakalım da önümüzdeki Milletvekilleri seçimlerini her yönü ile ele alalım.
Normalde 5 senede bir yenilenmesi gereken Millet Meclisi üyeliği seçimi 7 sene sonra bir çok zorluklarla beraber yarın gerçekleştirilecektir. Zorluklar derken neleri kasıt ediyoruz ? her dilde söylendiği gibi Afganistan kırk yıldır savaşın içinde dış müdahaleler, iç çatışmaları ve terörizm bu üç başlık altında toplanan Afganistan’ın 40 yıllık savaşı beraberinde bir çok zorlukları da getirmiştir.
En başta yoksulluk, işsizlik, güvensizlik v.b. zorluklar savaş sonrası daha da artmıştır. Her ülkede olduğu Afganistan’da da seçimler devlet için en çok maliyeti olan durumdur. Seçim masraflarına bir de güvenlik harcamaları da eklenince maliyet ikiye katlanmaktadır. Yüksek maliyetli seçimi Afganistan gibi fakir bir ülkede gerçekleştirmek en büyük sorunlardan biridir. Afganistan hükümeti mali zorlukları bir şekilde aşabilecek ki seçimlerin yapılmasını kesinleştirdi. Zorluklardan bir diğeri güvenlik, ülkede bir çok terör örgütü var ve onlar da bu seçimlerini yapılmasını istemedikleri için her türlü terör saldırılarını gerçekleştiriyor. Ülke topraklarının % 30’dan fazlası terör örgütlerinin kontrolünde ve neredeyse bir o kadar yerde de çok etkili durumdalar. Yani açıkça söylemek gerekirse ülkenin % 50’sinde seçim sandığı açılmayacak. Bu şu demek Afganistan’da 100 kişi varsa 50’si seçime katılmayacak. Zorluklardan bir diğeri de işsizlik, bilindiği üzere yıllardır süre gelen savaş ve iç çatışmaların getirdiği güvensizlik ortamı ülke genelinde büyük çoğunluğun iş kalmasına sebep olmuştur. Afganistan Hükümeti hani sorumla mücadele etmeye kalışsa bir diğeri ağır basmaktadır. Yani işsizliği azaltmak için yatırımlar yapmaya çalışsa güvelik, güvenlik sonumu çözmeye çalışsa ekonomi, ekonomik gelirleri arttırmak için girişimlerde bulunmak istediği zaman terörizm ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu kadar zor şartlarda düzenlenen seçimler, ülkenin geleceğine ne kadar yararlı olacaktır ?
Ülke olarak demokratik haklarımızı kullanarak seçime gidiyoruz ve kendi Vekilimizi seçeceğiz. Yani en zor şartlarda bile demokrasiden taviz vermiyoruz. Buraya kadar her şey güzel. Asıl sorulması gereken soru; seçilecek Milletvekiller ne derecede halkın derdine derman olacaklardır ? gerçek anlamda halkın sesi olacaklar mı ?
Gelişmiş ülkeler seçimlere katılacak Milletvekilleri adayları genellikle bir partiden aday olmaktadır. Partinin seçim kampanyası ile kendini seçmenlerini tanıtır ve oy vermelerini ister. Partilerde hükümetlerin seçim için ayırdıkları bütçeden pay alırlar ve seçim kampanyası giderlerini oradan harcarlar.
Ama Afganistan’da adayların büyük çoğunluğu bağımsız adaylar ve bütün seçim masraflarını kendi ceplerinden karşılıyorlar. 20 günlük seçim kampanyası sırasında her bağımsız aday binlerce dolar harcama yaparak milletten kendisine güvenmelerini ve oy vermelerini istedi. Basit bir matematik hesabı yaparsak eğer bir bağımsız Milletvekili adayı seçildikten sonra 5 yıl boyunca alacağı alacağı maaşın 5 katını harcamıştır. Peki bu adam bu kadar harcamayı milletin ve ya devletin hayrına mı yapıyor ? eğer öyle ise bu kadar uğraşa gerek yok zaten Afganistan’ın %90’nı fakir mal varlıklarını hayır olarak her türlü paylaşabilirler. Ama eğer kendi çıkarları için yani makam sahibi olmak ve makamın getirdiği imkanlardan faydalanarak yaptıkları harcamaları birine bin katarak elde etmek istiyorlarsa vay bu milletin halini!
Toparlamak gerekirse eğer, Afganistan 40 yılı aşkın bir süredir dünyadaki büyük güçlerin savaş sahnesi haline gelen bir ülke olarak son 15 yıldır binbir zorluklarla da olsa demokrasi gibi uydurma ve tepeden indirme kavramları siyasi hayatında uygulamak için mücadele vermektedir. 17.10.2018 tarihinde yapılacak Milletvekilleri seçimi de bunlardan biridir. Afganistan hükümetinin bütün zorluklara rağmen düzenlediği ve Afganistan halkının bütün tehditlere rağmen canı pahasına oy vermeye gideceği bu seçim şahsi menfaatları için makam peşinde olanların değilde vatana ve millete hizmet edecek insanların kazanmasına vesile olur.
