I.

"Kuvayı Milliye yalnız ben değilim. Kuvayı Milliye bütün milletindir. O ölmeyecektir." 
Şehit Hamdi Bey
Edremit Kaymakamı

Akşamın ilk saatlerinden itibaren Meyhaneler Sokağında yoğun bir kalabalık vardı.Sokağa çok yakın mesafede olan kiliseden, Meyhaneler Sokağı'nın tam karşındaki eve yeraltı tüneli ile ulaşılıyordu.Aynı tünel Kirbakilerin meyhanesinden devam ederek sola sapıyor ve Meynaneler Sokağının en sonundaki iki katlı evde yaşayan papazın evinde son buluyordu.Bu tünel asker ve vergi kaçakçılığından arananlar, azılı katiller, hainler, deri ve susam ve un ile zeytin ve zeytinyağı hırsızlığı yapanlar, satılmış Osmanlı tebaasi yerli rumların yolu geçici de olsa bir şekilde bu tünelden geçmekteydi.Çeşme Baskını'nın gerçekleştiği ve yöreye kontrolsuz göçlerle rum nüfusunun artmaya başladığı günlerde yapılan bu tünel ancak bir kişinin sığabildiği şekilde tasarlanmış ve sessiz sedasız yapılmıştı. Gecenin ilerleyen saatlerinde aldırış etmeyen yerli rumlar kaldırımlara taşmış ve büyük bir eğlence içinde şarkılı sazlı ve sözlü kutlama yapıyorlardı. Maria Ophelia, Rebetiko ve Laiko müziği dalında birçok şarkıyı seslendiriyor ve umutsuz aşkları konu alan şarkısıyla "...çalımlı Edremitlim senin için mum gibi eriyorum
bana yüz vermeyince, kalpsiz seni, bitiyorum... " dinleyenleri coşturuyordu.Kirbakiler akşam saatlerinden itibaren gelen müşterilerden son derece memnundu.Bu gece hasılat görülene bakılırsa iyi olacağa benziyordu.Zaman büyülü bir anın sonsuz derinliklerinde yıldızlı bir gece gibi akıp giderken, at üstünde tüm hebeyiyle bir anda beliren ellerinde tüfekleriyle Edremit’in yiğit ve korkusuz efelerinin sesi duyuldu.

-Yeterrr susun ulen yunan gavurları! Edremit Müslüman Türk yurdudur.
Bu gür ses geceyi bir bıçak gibi kesti ve uzun bir süre kulaklara yankılandı.Az önceki şamatalı ve kahkahalarla dolu eğlence yerini tümüyle sessizliğe bıraktı.Kimse tek bir kelime konuşmuyordu.Müzik sustu ve tüm kalabalık büyük bir korkuyla evlerine gidiyordu.Papaz ise evinin altında son bulan tünelden kiliseye geri döndü ve elindeki listeyi ve son hadiseleri defterine not alıyordu.Müslüman Türkler, papazın faaliyetlerini Osmanlı sadrazamlığa çokça şikayet etmişlerse de müspet bir sonuç alınamadı.

Müslüman Türkler,gecenin ilerleyen saatlerinde Efe Alanı Meydanında toplanmış ve bu ani kutlamayı susturan efeleri sevinçle karşıladılar.Buna karşın bu kutlamaya bir anlam verilemedi lakin Müslüman Türkler, birşeylerin ters gittiğini hissediyorlardı.Edremit gibi Müslüman Türklerin yoğun olarak yaşadığı bir kentte hem de gecenin bu saatlerinde böyle bir eğlence görülmüş veya duyulmuş şey değildi.