İsraf kelimesini her insan arada kullanır.
İsraf etme..
Bu yaptığın israf..
İsraf günahtır…
Bu kelime kullanılır ama, gerçek anlamının ne olduğunu pek kimse de bilmez.
Umarım ki, siz biliyorsunuz.
Toplumun hoş görmediği bu davranışa Kur’an ne diyor? Pek kimse bilmez.
Siz israf ediyor musunuz?
Elbette bu soru doğru bir soru değil. İsrafın ne olduğunu bilmeyen insan israf edip etmediğini nereden bilecek.
O halde önce israf nedir, ona bakmak lazım ve siz israf ediyor musunuz sorusunu ona göre sormak lazım.
Nedir israf?
Sahip olduğumuz zamanı, malı, parayı gerektiğinden fazla harcamaya israf denir.
Ekmeği fazla alıp gerisini çöpe atmak,
Suyu gereksiz yere kullanmak,
Zamanı boşu boşuna geçirmek,
Ömrü boşuna geçirmek..
Bunlar hep israftır.
Evde zeytin peynir yokken, bunlar alınacak kadar parayı sigaraya vermek israftır.
Neresinden bakarsanız bakınız, israf etmek iyi bir şey değildir. Dünyanın bazı yerlerinden sınırsız israf varken, başka yerlerde acından ölen insanlar bulunmaktadır. Oysa Allah herkesi güzel yaşayacak kadar rızıkla dünyaya göndermektedir. Benim daha çok olsun düşüncesinden hareket eden insanlar, başka insanları açlık ve sefalete itmektedirler.
İsrafın karşılığı iktisat, yani tutumlu olmak insanları zenginleştirirken, isaf edenler fakirleşmektedirler. Peygamberimiz Hazreti Muhammed buyuruyor:
İktisat eden zenginleşir, israf eden fakirleşir.
Mantıklı düşünen her insan gereksiz yere malı, parayı ve zamanı harcayanların israf içinde olduklarını bilirler. Bilirler ama yine de yapmaktan geri kalmazlar.
Bu kadar önemli olan israf için Allah ne diyor:
Yiyin, için, fakat israf etmeyin. Allah israf edenleri sevmez. Araf 31
İsraf etmeyi Allah yasaklamıştır. Böyle insanları da sevmediğini bildirmektedir. Demek ki, her türlü ihtiyacımızı normal sınırlar içinde karşılayacağız, ama sınırları aşıp aşırı gitmeyeceğiz, yani israf etmeyeceğiz. Bir mümin için en önemli şey Allah’ın sevgisini kazanmaktır. Bunun yollarından biri de israftan kaçınmaktır.
İsraf etmek, neresinden bakarsanız bakınız, iyi bir şey değildir.
Bir de bunun karşıtı vardır. Cimri olmak. Yani elindeki parayı, malı gerektiği gibi harcamamak, biriktirmek ve kimseyle paylaşmamaktır. Bundan doğacak sıkıntıları da çekmektir. Cimrilik için Allah diyor ki:
Ve elini boynuna bağlanmış yapma/cimri olma, onu büsbütün de saçma/savurganlık yapma. Aksi hâlde kınanmış ve yaptığına pişman olur kalırsın. İsra 29
Başka bir ayette de şöyle denilmektedir.
Onlar harcadıkları zaman ne savurganlığa saparlar ne de cimrilik ederler. O ikisi arasında bir dengededir bu. Furkan 67
Allah’ın yarattığı her şeyde bir denge vardır. Denge bozulursa her şey altüst olur. Mal harcarken de, kazanırken de günlük yaşamın her alanında denge korunmalıdır.
İsraf ile cimrilik arasında tutumlu, her şeyi yerli yerinde harcamak, bütün ihtiyaçlar karşılandıktan sonra da artanı Allah yolunda harcamak en güzel davranıştır. Böyle yapıldığı takdirde hem Allah’ın hem de insanların sevgisi kazanılmış olur.
Allah buyurmaktadır ki:
Çardaklı ve çardaksız bahçeleri, ürünleri çeşit çeşit hurmaları, sebzeleri, zeytinleri, narları, birbirine benzer ve benzemez biçimde oluşturan O´dur. Her birinin meyvesinden, olgunlaştığı zaman yiyin ve hasat gününde onun hakkını da verin. İsraf etmeyin, Allah israf edenleri sevmez. Enam 141
İsraf etmek, sınırı aşmaktır. İsraf etmeyin emrini Allah vermiştir. Allah’ın ayetlerine inanmayanların cezalandırılacağı, ahrette de kalıcı ve şiddetli bir azap görecekleri bildirilmektedir ki, kullarım şimdiden kendilerine ona göre hazırlasınlar.
İsraf eden/haddi aşan ve Rabbinin ayetlerine inanmayan kimseleri biz böyle cezalandırırız. Ve âhiretin azabı çok daha şiddetli, çok daha kalıcıdır.Taha 127
Dilimizde bir tabir vardır: Derler ki “Har vurup harman savurmak.” İşte israfın halk arasındaki en güzel tanımı budur.
İnsanlar helal yoldan kazandığını, sınırı aşarak arzu ve istekleri doğrultusunda har vurup harman savurarak harcamamalıdır. Sınırsız harcama yapılırsa Allah’ın koyduğu sınır aşılmış olur, o zaman da insan için, çoğu zaman da çevresindeki insanlar için felaket yağmur gibi yağar.
Sonra onlara verilen söze sadık kaldık da onları ve dilediklerimizi kurtardık. Ve israfa saplanıp haddi aşanları helâk ettik. Enbiya 9
İsraflı olmak, aklı kullanmak demektir. Aklını kullanmayan bir insan zaten israflı davranamaz. O zaman da Yunus Suresinin 100. Ayeti devreye girer ve böyle insanların başına pislik yağar durur.
İsraftan kaçınmayan insanlar, çevresindeki insanların da savurganlık yapmasını isterler. Bu nedenle savurganlık yapmaları için ellerinden gelen çabayı gösterirler. Niçin böle yaparlar? Çünki her insan kendi gibi olan arkadaş arar yanına da onun için. Çevresindeki insanlar da har vurup harman yapacaklar ki, o da bunlardan yararlansın.
Ama bu durumda olanları Rabbim şöyle uyarıyor:
Savurganlık edenlerin/haddi aşanların buyruğuna uymayın.Şuara 151
O halde israf edenlerden ve cimrilik edenlerden uzak durmalıyız. Bunda sayısız faydalar vardır.
Şeytan insanın içindeki kötülükleri bize fısıldayan kötü düşüncelerdir. Her insan içindeki ve çevresindeki kötü insanlardan uzak durmalıdır. İsraf edenler, başka bir ifade ile saçıp savuranlar bu kötü düşüncelerle, yani şeytanla arkadaş olmuşlardır. Şeytan, yani içimizdeki kötü düşünceler ve çevremizdeki kötü insanlar Allah’a karşı nankördürler. Bunlar iyilik nedir bilmezler.
Saçıp savuranlar, hiç şüphesiz şeytanlarla kardeş olmuş olurlar; şeytan ise Rabbine karşı pek nankördür. İsrâ, 27
Mutlu yaşamanın yolu dengeleri korumaktan geçer.
Ve semayı da oluşturdu, onu yükseltti ve terazide/ölçüde/dengede taşkınlık etmeyesiniz diye teraziyi/ölçüyü/dengeyi koydu. Ölçüyü hakkaniyetle dikin/ayakta tutun, teraziye/ölçüye/dengeye zarar vermeyin. Rahman 7-9
Allah yarattığı her şeye bir denge koymuştur. En basit örnek de şudur. Çok yersen şişmanlarsın, obez olursun, az yersen yeterli gıda alamadığından zayıf düşer hastalanırsın. Olması gerektiği gibi yemek içmek gerek ki, işte bu dengenin ta kendisidir.
Unutmayın Allah israf edenleri sevmiyor…
Ve yine unutmayın ki, Allah cimrilerileri de sevmiyor…
İkisi arasında denge kurmak en güzeldi değil midir?
Bilmeden israf ediyorsanız, gelecek için mal biriktirmek için cimrilik ediyorsanız, bunları bir yana koymanızı dilerim.