ÖLÜLERE KURANI KERİM OKUNURMU? 1

Bismillahirrahmanirrahim
Bazıları bu meseleyi yanlış anlıyor ve “Ben Fatiha okuyorum bunun manasının ölüyle ne alakası var?” diyor. Halbuki ölüye sure ve ayetlerin kelimelerini veya manalarını değil Kur’an’ı okumaktan hasıl olan sevabı bağışlıyoruz.

Ölülere okunan Kur’an’ın sevabının ölüye ulaşıp ulaşmayacağı ehl-i sünnet alimleri arasında ihtilaflı bir meseledir. İmam Malik ve İmam Şafii radıyellahu anhuma’ya göre okunan Kur’an’ın sevabı ölüye ulaşmaz. İmam Ahmed, selef ulemasının cumhuru ve Hanefi mezhebine göre ise okunan Kur’an’ın sevabı ölüye ulaşır. O yüzden bu hususta cedelleşip tartışmanın bir manası yoktur.

Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “İnsanlar niyetlerine göre diriltileceklerdir” (Buhârî, (8/71), Müslim (2884/8), İbnu Mâce (4065), Lafız Müslim ve İbnu Mâce’ye âiddir.) Bizler Kur’an okuyoruz ve sevabını da ölmüşlerimizin ruhlarına hediye ediyoruz. ALLAHımızın, bu okuduğumuzun sevabını onlara ulaştıracağına inanıyoruz...

Hâfız İbnu Hacer; "el-Cevâbü’l-Kâfî ani’s-Suâli’l-Hâfî" isimli eserinde şöyle söylemiştir: Hâsılı, selef âlimlerinin çoğu, okunan Kur’an’ın sevabının ölüye ulaşacağı kanaatindedir; seçilen görüş ise, bu meselede kesin konuşmaktan geri durmak ve bununla beraber, onun yapılmasının ve çok işlenmesinin müstehâb olduğudur.

Bu meselede İmam-ı Kurtubi rahimehullah’ın kaleme almış olduğu “Tezkiratü’l-Kurtubi” isimli eseri muhtasar hale getiren İmam-ı Şa’rani kuddise sirruhunun kitabındaki bu bahisle alakalı kısmını tercüme edip istifadenize sunmayı münasip gördüm. ALLAH celle celaluhu tesirini halk eylesin…

İmam Ahmed bin Hanbel şöyle derdi: “Kabristana girdiğiniz zaman “Fatihatü’l-kitab, Muavvezeteyn (Felak ve Nas sureleri) ve Kul hüvellahu ehad (surelerini) okuyun. Sevabını kabir ehline bağışlayın. Çünkü bu onlara ulaşır." Bundan önce İmam Ahmed dirilerin okuduğu Kur’an’ın sevabının ölülere ulaşacağını inkar ederdi. Ne zaman ki, kendisine sika (güvenilir) ravilerden “şüphesiz Ömer bin Hattab radıyellahu anh defnedildiği zaman başucunda Fatiha ve Bakara’nın sonunun (Amenerrasulünün) okunmasını vasiyyet etti” (rivayetini işitti), bu fikrinden, (Kur’an’ın sevabının ölülere ulaşacağı fikrine) döndü.

Aynı şekilde Şeyh İzzüddin ibni Abdisselam rahimehullah ölülere okunan Kur’an’ın sevabının, onlara ulaşacağını inkar ediyor ve şu ayeti delil getiriyordu: “İnsan için ancak çalıştığı vardır.” (Necm 39) Ancak ne zaman ki (İzzüddin ibni Abdisselam rahimehullah) öldü, arkadaşlarından birisi onu rüyasında gördü ve bu meseleyi ona sordu. O: “Ben “Kuran okuyanın okuduğunun sevabı ölüye ulaşmaz” sözümden döndüm. Çünkü ben kabrimdeyken bunun ölüye ulaştığını gördüm.” dedi.

[Ayrıca bu ayeti delil getirenlere, ulema değişik şekillerde cevap vermiştir. Bazıları, “Bu âyeti celîle kâfirler hakkındadır. Mü’min için hem kendi çalıştığı, hem de başkalarının onun için çalıştığı vardır.” demişlerdir.

Bazıları, “Bu âyeti celîle İbrâhîm ve Mûsâ aleyhimesselâm’ın şerîatlarından verilen bir haberdir. Bu ümmet için ise, kendi çalıştığı ve başkalarının kendisi için çalıştığı da vardır. Çünkü bu manada hadîsler mevcuttur.” demişler.

Bazıları, “Müslüman kimse, inanılması gereken şeylere iman etmekle, çalışmıştır ve kardeşlerinin kendisine okunan Kur’an’ın sevabını bağışlamalarına hak kazanmıştır ve bu, onun çalışmasının eseri olmuştur.” demişlerdir.

Yani netice olarak bu ayet okunan Kur’an’ın sevabının ölüye ulaşmasını nefyetmez…]