''Oruç bir kalkandır.'' Kişiyi, Rabbinin rızasına aykırı her türlü hal ve hareketten koruyan, doymak bilmeyen nefsine ''dur'' demesini sağlayan bir kalkandır. Zira oruç tutan kimse günaha giremez, kötü söz söyleyemez, ahlaksızlık yapamaz, sözlü veye fiili sataşmalara karşılık veremez. (Buhârî, Savm, 2).
Beden ve ruh sağlığını tehdit eden birçok hastalığa karşı kalkandır oruç. Çünkü oruçlu kişi, aşırılıklardan uzak ve düzenli beslenir. Açlığı tadınca, bir yandan elindeki nimetin kıymetini anlarken, bir yandan da zor durumda olan insanları düşünerek daha duyarlı olur. Merhamet ve yardımlaşma duyguları gelişir, cimrilik ve bencillik gibi kötü huylardan kurtulur.
Amelleri değersizleştiren riyaya karşı da kalkandır oruç. ''...Oruç benim içindir, onun ecrini ben vereceğim...'' (Müslim, Sıyâm,163) buyuran Rabbimizin belirttiği üzere O'na duyulan samimiyeti ifade etmenin en güzel yolu, cennetine ''Reyyân'' kapısından girmenin yegane anahtarıdır. (Tîrmizî, Savm, 55). Bütün bu kazandırdıklarıyla oruç, kulu cehennemden koruyan bir kalkandır.