Sinestezi : Seslerden Tat Almak, Renkleri Duymak

Çevrenizde duyduğunuz herhangi bir şeyin ağzınızda bir tat bıraktığını veya gördüğünüz bir şeyin ses olarak kulaklarınıza çalındığını hissettiniz mi?

Yunanca kökenli bir kelime olan sinestezi, "birleşik duyu" anlamına gelmektedir.Temel bir duyunun oluşturduğu algının ikincil bir algıya daha yol açmasına sebep olur.Bir hastalık olarak tanımlanmıyorsa da sinestetler iki tür nörolojik algıyı aynı anda yaşarlar.Bazı uyuşturucu türlerinin sinestezinin meydana gelmesine sebep olduğunu söylüyorlar.


Sinestezinin anlaşılmasını kolaylaştırmak için şeytan kelimesini örnek vereceğim.Bu kelime gözlerinizin önünde yüksek ihtimal kırmızı rengi canlandırıyordur.Bu sinestet olduğunuzu iddia etmek için yeterli olmaz fakat iyi bir örnek.Sinestetler duydukları müziğin ve rakamların bir rengi olduğunu düşünebilir , duyguları tatma/koklama/görme gibi şeyleri hissediyor olabilir , bir başkasına dokunulduğunu gördüğünde kendisine dokunulduğunu hissedebilir.

Siz de yeşil bir limon gördüğünüzde onun ekşili tadını , sululuğunu belki kokusunu hissediyor olabilirsiniz.Peki bu nesneyi bilmediğinizde ; örneğin bir tahta gördüğünüzde de aynı hisleri yaşıyor musunuz? Belki dinlediğiniz bazı özel müzikler ağzınızda şekerli bir tat bırakıyordur. :)

Bu zamana kadar bunun bireysel bildiri dışında bir teşhisi bulunmamış.Doğduğumuzdan beri yaşadığımız deneyimler bize "normal" geldiği için bunu farketmek zor olabilir.Esasen bu bir rahatsızlıktan çok müzik ve sanat ile uğraşanlar için yapılan işe özgünlük katıyor olabilir.

Beethoven 9.senfonisini işitme yetisini tamamen kaybettiğinde yapıyor.Beethoven'i Anlamak filmi onun hayatını anlatır , filmde onun notaları çok farklı hissettiğini anlamak mümkün.Duymayan biri notalar arasında nasıl bu kadar harika uyumlar sağlamış olabilir? Acaba Beethoven'de mi bir sinestetti?

Sinestezi anıların bizde bıraktığı hisler , düşünceler değil bunu ayırt etmek gerekir.Sinestezi duyusal algıyla ilgili bir durumdur.Beyindeki anatomik bir farklılıkta söz konusudur.Bu algıda bozukluk değil yalnızca algıda gelişmişlik olabilir.Yapılan araştırmalara göre her 5 kişiden 1'inde hafif sinestezik özellikler bulunuyor fakat sinestet olduğunuzu iddia edebilmek için bahsettiğim hisleri kasıtsız ve sürekli yaşıyor olmak gerek.