Geçmişte kalan, kaçınılmaz bir etken rolüne sahipse şimdiki zamanda da etkinliğini korur. Gelecek bugünden itibaren nihai olarak tespit edilemiyor, yalnızca kurgulanıyorsa bu bir hatadır. Çünkü hiçbir kavram sadece kavram olarak zamana bağlı değildir. Bir bütün olarak hayata bağlıdır ve kader dediğimiz olumsallık da sağduyu üzerinden ölçülebilir. Elbette bireysel ve toplumsal boyutu değişkendir.