Vefa
Vefa Spor Kulübü, 1908’de İstanbul’da kurulmuştur
Kuruluşu ve ilk yılları
2. Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra Vefa semtinde Zeki Baban tarafından “Vefa Mürbi-i Beden”, Vefa İdadisi’nde de Saim Turgut Aktansel Bey tarafından kurulan “Vefa”, Fatih’te de Mebuszade Hamid, Tevfik Kut ve Kemal Şirvan Beyler tarafından kurulan “Mukavvi-i Beden” adlı üç kulüp ortaya çıkmıştı.
Ayrıca Edirnekapı yöresinde de Sudi Cavit, Dokuz Hayri Rasim ve Arif Beyler tarafından kurulan“Edirnekapı Futbol Kulübü” vardı. Bu kulüpleri kuranların tümü Vefa İdadisi öğrencisiydiler. Saim Turgut Bey’in aracılığıyla bu kulüpler birleşip “Vefa Terbiye-i Bedeniyye Kulübü”nü, yani günümüzün Vefa Spor Kulübü’nü oluşturdular.
Yeşil-Beyaz renkler altında kurulan kulüp kısa zamanda büyük varlık göstermiş ve İstanbul’un belli başlı kulüplerinden biri halini almıştır.
Vefa Lisesi gençliğini spora yönlendirmek, böylece bedenen ve ahlaken sağlıklı nesiller olarak yetişmelerini sağlamak amacıyla kurulan Vefa Spor Kulübü’nün tarihçesini, kulübün 1 numaralı kurucusu Saim Turgut Aktansel, Aylık Ansiklopedi’nin 2.Cilt 15. sayısında özetle şöyle anlatmıştır:
“Vefa İdman Yurdu olarak resmen kurulmasına doğru müteşebbislerin bir araya gelişi ve ilk hareketler 1908 yılında Vefa’da başlamıştır. Bir yurt kurma teşebbüsü ve bu gaye etrafında çalışmalar okul içinde evvela bir sınıfın şubesinde doğmuş, sonra ikinci bir şubeye de geçmiş ve bir zaman sonra da bütün okula yayılmıştır. Vefa Yurdu Nizamnamesi daha mükemmel bir şekilde 1910 yılında yapıldı. Yurdun ilk forması yollu yeşil-beyazdı, rozeti de aynı renklerde idi. Vefa Lisesi Müdürü, öğretmen ve öğrencileri tarafından himaye gören kulüp daha da güçlendi.”
Vefa, futbolun yanı sıra atletizm, izcilik, çim hokeyi, kürek, basketbol, voleybol, hentbol, boks, güreş gibi sporun farklı alanlarında da faaliyet gösterdi. 1908 yılından itibaren Vefa Lisesi müdür ve hocalarının çabalarıyla, ayrıca Vefalı ve Fatihli sporseverlerin desteği ile günden güne daha geniş bir kitleye ulaşır oldu.
Kurucu listesi
Saim Turgut Aktansel (kurucu başkan)
Zeki Baban
Hikmet Barlan
Rıfat Baban
Sudi Cavit Oral
Hamit Tevfik Kut
Kemal Şirvani
Yusuf Ziya Bey
Sabri Bey
Profesyonel lig öncesi dönem (1919-1959)
Yeterince güçlü görülmedikleri için Cuma Ligi’ne dahil edilmeleri geciktirilen Beşiktaş, Altınörs, Beylerbeyi, Darüşşafaka, Haliç, Fener, Hilal, Kumkapı, Türkgücü, Üsküdar ve Vefa kulüpleri 1919 yılında kendi aralarında İstanbul Türk İdman Birliği Ligi adı altında bir lig kurmuşlardı.
1919-20 ve 1920-21 sezonlarında İstanbul Türk İdman Birliği Ligi’nde yer alan Vefa, 1921-22 ve 1922-23 sezonunda Cuma Ligi’nde mücadele etti. 1923-24 sezonunda Türkiye Futbol Federasyonu’nun organize ettiği İstanbul Futbol Ligi’nde yer aldı. Tek maçlı eleminasyon sistemine göre oynanan 1924-25 sezonunda finalde Galatasaray’a mağlup olarak ligi 2. sırada bitirdi.
1945-46 sezonunda iç saha maçlarını Vefa Stadında oynamaya başlayan Vefa, ligi 3. sırada bitirmeyi başardı. 1946-47 sezonunda aynı puana sahip olduğu Fenerbahçe’ye karşı şampiyonluğu averajla kaybederek ligi 2. sırada bitirdi.
1952 yılında profesyonel futbola geçiş yapılarak yalnız İstanbul şehri takımlarının yer aldığı İstanbul Profesyonel Ligi kuruldu. 1959 yılında Milli Lig kurulana kadar bu ligde yer alan Vefa, ligin ilk yıllarında istikrarlı bir şekilde ilk 4 sırada yer almayı başarsa da son dönemde ligi orta ve alt sıralarda bitirdi.
Profesyonel ligler dönemi (1959-1994 ve 1998-2000)
Vefa, 1958’de son kez organize edilen İstanbul Profesyonel Ligi’ne sekizinci kez katıldı. Ligi sekizinci sırada tamamlayan takım, bu sıra sayesinde ilk sezonu gerçekleştirilen Milli Lig’e katılmaya hak kazandı.
Özellikle 1970’lerde İstanbul nüfusunun çoğu üç büyükler olarak anılan Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ı tercih ettiğinden düşüşe geçtiler ve büyük kent takımlarıyla baş edemez oldular.
Profesyonel ligin kurulduğu 1959 yılından itibaren, 2. Lig’e düştüğü 1973-74 sezonu dahil olmak üzere Süper Lig’de 14 sezon boyunca mücadele etti. 14 sezon boyunca oynadığı 422 maçta 110 galibiyet, 143 beraberlik ve 169 mağlubiyet aldı.